บทละครรำ เรื่อง
อิเหนา มีรูปแบบการแต่งกลอนบทละครซึ่งมีลักษณะบังคับเหมือนกลอนสี่สุภาพ
แต่ละวรรคมักจะขึ้นต้นด้วยคำว่า “เมื่อนั้น” “บัดนั้น” และ “มาจะกล่าวบทไป”
กลอนบทละคร บทหนึ่งมี ๔ วรรค วรรคละ ๖ คำ หนึ่งบทมี ๒ บาท
เรียกว่าบาทเอก และบาทโท ๑ บาท เท่ากับ ๑ คำกลอน
มีลักษณะการสัมผัสดังนี้
๑. สัมผัสระหว่างวรรคไม่บังคับตายตัว ให้สังเกตจากแผนผัง วรรคที่
๑อาจจะสัมผัสกับตำแหน่งใด
ตำแหน่งหนึ่ง ตามเส้นสัมผัสในวรรคที่ ๒
๒. คำขึ้นต้นบท กลอนบทละครมีคำขึ้นต้นหลายแบบ
และคำขึ้นต้นนั้นไม่จำเป็นต้องมีจำนวนเท่ากับวรรคสดับ อาจจะมีเพียง ๒ คำก็ได้
คำขึ้นต้นมีดังนี้
- มาจะกล่าวบทไป
มักใช้เมื่อขึ้นต้นเรื่อง หรือกล่าวถึงเรื่องแทรกเข้ามา
- บัดนั้น
ใช้ขึ้นต้นสำหรับผู้น้อยลงมา เช่น เสนา ไพร่พล
ตัวอย่างบทละคร
บัดนั้น
ดะหมังผู้มียศถา
นับนิ้วบังคมคัลวันทา
ทูลถวายสาราพระภูมี
เมื่อนั้น
ระตูหมันหยาเรืองศรี
รับสารมาจากเสนี
แล้วคลี่ออกอ่านทันใด
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น